Panik Atak Tedavisi

Panik atak nedir ve hangi belirtilerle kendini gösterir?

Panik atak; birden yükselen ve birkaç dakikada tepe noktasına ulaşan aşırı korku, kaygı duygusudur. Panik atak ile panik bozukluk aynı şeyler değildir. Panik atak, aşağıda belirtilen özelliklerle kendini gösterebilir, kişinin hayatında sadece bir kez yaşadığı bir deneyim de olabilir. Travma Sonrası Stres Bozukluğu gibi bir hastalıkla seyredebilir. Panik Bozukluk ise panik atak nöbetlerinin ortaya çıkmasına dair duyulan korku ve bu korkudan kaçmak için yapılan olumsuz davranış değişiklikleridir.

Panik atak belirtileri şunlardır:

• Kalp atışlarının hızlanması, çarpıntı
• Terleme
• Titreme
• Nefessiz kalma hissi
• Boğulma hissi
• Göğüs ağrısı ya da göğüste rahatsızlık
• Mide bulantısı ya da midede sıkıntı
• Baş dönmesi
• Üşüme ya da ateş basması
• Karıncalanma, uyuşma, hissizleşme
• Derealizasyon (dış dünyanın gerçek olmadığı hissi) veya depersonalizosyon (benlik yitimi)
• Delirme ya da kontrolü kaybetme korkusu
• Ölüm korkusu
• Karında huzursuzluk hissi

Panik atak ile stresli anlar arasındaki farklar nelerdir?

Genellikle ilk ataklar kaçmanın güç olduğu ortamlarda olur. Kaçmak zor olduğu için hasta strese girer ve korku artar. İlk atağın yaşandığı ortamlarda gerçekleşen belirtiler sıkıntı yaratabileceğinden, olumsuz sosyal değerlendirmelere yol açabileceğinden dolayı özellikle kaygı artar. Dolayısıyla stresli anlar, panik atak riskini artırır.

Bunun yanı sıra, stresli anlar hayatımızda sık sık yaşadığımız, genel bir durumdur. Panik atak daha farklı olarak aniden ortaya çıkan, çok yoğun korkunun eşlik ettiği, kişiyi ciddi sıkıntıya sokan bir rahatsızlıktır.

Panik Bozukluk genellikle hangi yaş gruplarında görülür?

Panik Bozukluk, geç ergenlik ve erken erişkinlikte başlar. İlk belirtiler genellikle 20-35 yaş arasında olur.

Panik atak ne kadar sürer ve tekrarlama riski var mıdır?

Panik ataklar birkaç dakikadan birkaç saate kadar uzayan sürelerde devam edebilir. Panik atakların tekrarlama ihtimali yüksektir. 1 aydan daha uzun sürelerde tekrarlamalar gösteren panik atakların varlığında panik (anksiyete) bozukluğundan söz edebiliriz. Panik Bozukluk, tedavi edilmediği taktirde uzun yıllar devam edebilir. Panik bozukluk tedavi edilip iyileşme sağlandıktan sonraki yıllarda stresli yaşantılar nedeniyle tekrar kendini hatırlatabilir.

Panik atak ve anksiyete arasındaki farklar nelerdir?

Kaygı (anksiyete), gerginlik ve endişeyle kendini gösteren bir duygudur. Belirgin olmayan bir tehdit karşısında ortaya çıkar ve gelecek odaklıdır.

Panik ise aniden ortaya çıkar ve yoğun korkuyla gider. Kaygı uzun süre devam edebilir ancak bütün gün panik atak geçirilmez.

Panik Bozukluk tedavisinde hangi yöntemler kullanılır?

Panik Bozukluk tedavisinde ilaç tedavisi, psikoterapi, psikoeğitim, öz izleme, nefes eğitimi, kaygı yaratan durumun üstüne gitme (maruz bırakma-exposure), bilişsel yeniden yapılandırma yöntemleri kullanılmaktadır.

Panik Bozukluk tedavisinde psikoterapinin rolü nedir?

Panik Bozukluk tedavisinde dinamik psikoterapi ile kaygı, korkuyla karakterize edilen belirtilerin temelinde yatan içsel çatışmalar araştırılır. Bu çatışmalar anlaşılmaya, üzerine düşünülmeye ve farkındalık kazanılmaya başlandıkça istenmeyen duygu ve davranışlar azalmaya başlar.

Panik Bozukluk tedavisinde ilaç kullanımı gerekli midir?

Panik Bozukluğun akut döneminde anksiyolitik ilaçlar ve bu amaçla kullanılabilen antidepresan ilaçların düşük dozları faydalı olacaktır. Ancak ilaç tedavisiyle hızlıca hastalık belirtileri iyileştirilirken yanısıra başlanacak psikoterapi yöntemleriyle de panik duygusuna neden olan bilinçdışı çatışmaların çözümlenmesi ve tekrarlamaların önüne geçilmesi sağlanmalıdır.

Panik Bozukluk tedavisinde kullanılan ilaç türleri nelerdir?

Panik Bozukluk tedavisinde hızlı ve etkin tedavi sağlayabilen ilaç grubu anksiyolitik ilaçlardır. Bu ilaçların başlıcaları benzodiazepinler grubundandır. Bu grup ilaçların bağımlılık riski yüksek olduğundan psikiyatrist kontrolünde ve kısa sürelerde kullanılmaları gerekir.

Ayrıca antidepresan grubu ilaçların da kullanılmaya başlamalarından 3 ile 6 hafta sonrasında panik bozukluğu iyileştirdiklerini bilmekteyiz.

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), panik bozukluk tedavisinde nasıl bir rol oynar?

Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemine göre psikiyatrist ya da klinik psikolog öncelikle hastalık hakkında hastayı bilgilendirir. Panik atak ve panik bozukluk farkını, kaçma-kaçınma davranışlarını anlatır. Tedavide amaç, kaygıyı sürdüren süreçlere müdahale ederek ortadan kaldırmaktır.

Bilişsel yeniden yapılandırma yöntemiyle olumsuz düşünceler belirlenir ve geliştirilir. Kaygı yaratan durumun üstüne gitme (maruz bırakma) yöntemiyle kaygı hiyerarşisi hazırlanır ve egzersizler planlanarak kaçınılan davranışlara yaklaşılır.

Panik Bozukluk tedavisinde nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri nasıl yardımcı olur?

Yapılan araştırmalar bu yöntemin kaygının üstüne gitmeye (maruz bırakma) eklendiğinde tedavi etkisini artırmadığını göstermektedir. Hatta bazen tedavi etkisini düşürmektedir. Kişi genellikle bu yöntemleri kaygıdan kaçınmak için kullanır. Ancak üstüne gitme yöntemiyle tam aksi şekilde kaçınmak değil, kaçınılan davranışa yaklaşmak amaçlanır.

Panik Bozukluk tedavisinde EMDR terapisi kullanılabilir mi?

Panik Bozukluk tedavisinde EMDR kullanılan yöntemlerden biridir.

Panik Bozukluk tedavisinde tedaviye erken başlamak neden önemlidir?

Tedaviye erken başlamayan Panik Bozukluk hastalarında geçecek zamanda yaşam kaliteleri düşecek ve sosyal-mesleki işlevselliklerinde azalma olacaktır. Bu nedenlerle tedaviye erken başlanmalıdır.

Panik Bozukluk tedavisi için Ankara’daki klinik ve hastaneler hangi hizmetleri sunmaktadır?

Panik Bozukluk tedavisinde muayenehaneler, poliklinikler ve hastanelerde psikiyatrist, uzman psikologlarla tedaviler uygulanır. Ancak panik bozukluk hastalarının öncelikle başvurdukları yerler acil servislerdir.

Acil servislerde genellikle ilk müdahaleleri yapıldıktan sonra Kardiyoloji Polikliniklerine yönlendirilirler. Yönlendirildikleri polikliniklerde panik bozukluk belirtilerini açıklayacak herhangi bir organik hastalık saptanmadığında psikiyatrik tedavilere gönderilirler. İlaç tedavisi, psikoterapi en sık kullanılan yöntemlerdendir.

Panik Bozukluk tedavisi için Ankara’da hangi terapi türleri kullanılmaktadır?

Panik Bozukluk tedavisinde dinamik psikoterapi, bilişsel davranışçı terapi, şema terapi, EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) vb. yöntemler kullanılmaktadır.

Panik Bozukluk tedavisi için Ankara’da seanslar genellikle ne kadar sürer?

Panik Bozukluk hastalığı tedavisi seansları hastanın ihtiyacına göre 30 ile 50 dk arasında sürmektedir. Buradaki seans süresi psikiyatristin hastasını tanıması, anlaması; hastanın da psikiyatristini tanıyıp onunla terapötik ilişki kurabilmesi için gerekecek asgari sürelerdir.

Panik Bozukluğum olduğumu nasıl anlarım?

Bir anda başlayan korku, kaygı duygularıyla kendini gösteren; birkaç dakika süren; delireceğim, öleceğim, kalp krizi geçiriyorum, boğulacağım, bayılacağım, rezil olacağım gibi düşüncelerle devam eden; terleme, titreme, nefessiz kalma, kalp atışlarında hızlanma, mide bulantısı gibi bedensel rahatsızlık belirtileri hissettiyseniz panik atak geçiriyor olabilirsiniz.

Bu belirtileri yani panik atağı tekrar yaşamakla ilgili süreğenleşmiş duygu ve düşünceleriniz varsa bir psikiyatriste başvurmanız tavsiye edilir.

Kaynaklar

• Öztürk, O. (1983). Ruh sağlığı ve hastalıkları. Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği yayını.